Lęk przed porodem - jak radzić sobie ze strachem przed porodem?

BLOG  CZĘŚĆ IV: LĘKI W ŻYCIU 

autor: Oliwia Mazelewska- Sokołowska

Strach przed porodem - czy dajesz sobie prawo do tego, co czujesz?

W społeczeństwie nadal funkcjonuje mit o kojącym wpływie ciąży na psychikę kobiety, zgodnie z którym stan ten powinien przynosić spokój i ukojenie emocjonalne. Z uwagi na to, że ciąża i urodzenie się dziecka są powszechnie postrzegane jako wielkie szczęście, zakłada się, że kobieta powinna być szczęśliwa zarówno przed, jak i po porodzie.

Wielu kobietom towarzyszy jednak silna presja społeczna, by traktować poród jako piękne, wzniosłe wydarzenie, a ból czy negatywne emocje jako coś, co trzeba „przetrwać” w milczeniu. Często spotykają się z komunikatami w stylu:

• „Najważniejsze, że dziecko jest zdrowe!”

• „Ból szybko minie, a radość zostanie!”

• „Kobiety rodziły od wieków, więc dasz radę!”

Te zdania mogą budzić frustrację, bo sprawiają wrażenie, że to, co czujesz, nie jest ważne. A przecież oprócz radości możesz odczuwać niepewność, lęk, zmęczenie, smutek, a nawet złość – gdy okoliczności okazały się inne, niż się spodziewałaś albo jeśli decyzja o pojawieniu się dziecka nie była do końca Twoja.

Masz prawo do tych emocji, bo każda z nich mówi o czymś ważnym dla Ciebie.

Kiedy emocje zostają stłumione

Tam, gdzie pojawia się oczekiwanie, jakich uczuć powinniśmy doświadczać, poczucie winy i lęk zakradają się z dużą łatwością. Wiele kobiet odczuwa wstyd, że oprócz wielkiej radości doświadczają również niepewności, bezradności i strachu.

A czasem nawet panicznego strachu.

Efekt? Kobieta zaczyna tłumić swoje emocje, bo czuje, że nie powinna narzekać, że powinna „być dzielna” i „cieszyć się macierzyństwem” – nawet jeśli w rzeczywistości zmaga się z bólem fizycznym i emocjonalnym. Gdy nie ma przestrzeni na otwarte wyrażenie swojego lęku i niepewności, może to prowadzić do sytuacji, w której zaprzeczanie emocjom paradoksalnie sprawia, że poród staje się trudniejszy i bardziej bolesny.

Z jakimi problemami zgłaszają się do psychologa/ psychoterapeuty kobiety w ciąży? Oto w skrócie:

• doświadczanie lęku, ataków paniki
• depresja, uczucie smutku, częsty płacz
• utrata radości, uczucie wewnętrznej pustki
• poczucie winy, uczucie porażki
• zmęczenie, poczucie przytłoczenia, uczucie zmęczenia życiem
• zaburzenia snu
• niechęć, złość na ciążę, dziecko

Strach przed porodem- czego boją się kobiety?

Lęk przed ciążą i porodem jest czymś całkowicie naturalnym i wpisanym w okres okołoporodowy, wiele kobiet boi się porodu. Pamiętajmy jednak i jest to bardzo ważne, że nie oznacza to jednak, że taki lęk można bagatelizować. 

To absolutnie normalne, że w tym właśnie czasie pojawia się tak wiele wątpliwości i pytań, niepewności, a co za tym idzie niepokoju.

To właśnie ten czas z tego powodu, że jest czasem nadchodzących zmian, bardzo często jest też czasem kryzysu psychicznego. Czego boją się kobiety?

• strach o zdrowie dziecka
• strach przed porodem / bólem porodowym
• strach przed powikłaniami w czasie porodu
• lęk przed utratą kontroli
• lęk przed porodem wynikający ze złych doświadczeń z przeżytego już porodu
• lęk przed porodem z powodu traumatycznych doświadczeń związanych z porodem jakie zadziały się w rodzinie.

To normalne, że czujesz lęk

Badania pokazują, że ciąża, poród i połóg wiążą się z licznymi zmianami fizycznymi, hormonalnymi i psychicznymi.

Okres okołoporodowy to czas wyzwań, a ryzyko zaburzeń psychicznych – zarówno pierwszego epizodu, jak i nawrotu – wzrasta.

To normalne, że możesz doświadczać zarówno stresu, strachu i niepewności, jak również jednocześnie radości, a może podekscytowania. Nie tak łatwo zaadoptować się do tego nowego okresu w życiu. Każda kobieta będzie przeżywać to inaczej, ma inne możliwości, inne wsparcie, inne zasoby. Ponadto  ryzyko trudności psychicznych zwiększa się w przypadku dodatkowych czynników stresogennych lub nierozwiązanych konfliktów z przeszłości.

Lęk przed porodem narasta, jeśli próbujesz go nie czuć

Czytając inne teksty na naszej stronie, możesz już wiedzieć, że nie mamy wpływu na to, jakie emocje się w nas pojawiają – wpływ możemy mieć na swoje zachowanie i decyzje. Nie można zmusić się do tego, aby czuć to, czego oczekują inni. Strach przed ciążą i porodem, jak każdy inny strach, wydaje się wręcz narastać, gdy tylko próbuje się go nie odczuwać.

Dlatego warto pozwolić mu być i wsłuchać się w jego komunikaty. Może podpowiada, że warto zadbać o większe poczucie bezpieczeństwa, poszukać wsparcia emocjonalnego lub lepiej przygotować się do porodu? Może ostrzega przed sytuacjami, w których Twoje granice są naruszane lub w których potrzebujesz więcej czasu na oswojenie się ze zmianą?

Lęk nie musi być Twoim wrogiem

Lęk często odbierany jest jako coś, czego należy się pozbyć.  Ale on może też spełniać, pozytywną rolę: ostrzega, mobilizuje, pozwala się lepiej przygotować. 

Lęk nie jest przeszkodą, ale informacją o tym, czego potrzebujesz. Warto wsłuchać się w to, co chce Ci powiedzieć, zamiast go tłumić.

Spróbuj popatrzeć na swój lęk inaczej jak dotychczas. Co dla Ciebie chce ta trudna emocja zrobić? 

Gdy się boisz, do jakich działań Cię to mobilizuje?

Zobaczmy. Co komunikuje Twój lęk?

Do czego lęk może Ci się przydać?

• Może zwiększać Twoją czujność i mobilizować do zatroszczenia się o twoje zdrowie i dziecka w bardziej świadomy sposób.

  Może przypominać, że warto zadbać o regularne wizyty u lekarza, zdrową dietę, unikanie szkodliwych substancji oraz odpowiednią ilość snu i aktywność fizyczną.

• Może przypomina Ci, że masz prawo do odpoczynku i zwolnienia tempa. Odpoczynek nie jest luksusem ani oznaką słabości – jest koniecznością, która pozwala Ci lepiej zadbać o siebie i dziecko. Czasami presja otoczenia i wewnętrzne oczekiwania sprawiają, że czujesz się zobowiązana do „dzielności” i ciągłej aktywności. Lęk może podpowiadać Ci, że warto się zatrzymać, posłuchać własnych potrzeb i pozwolić sobie na regenerację. Możesz świadomie wprowadzić rytuały relaksu, znaleźć chwile dla siebie i nauczyć się akceptować, że odpoczynek jest kluczowym elementem Twojego zdrowia psychicznego i fizycznego.

• Może Cię aktywizować w przygotowaniach do porodu i macierzyństwa – obawy dotyczące porodu i opieki nad dzieckiem mogą skłonić Cię do zdobywania wiedzy, np. poprzez kursy prenatalne, czytanie literatury na temat macierzyństwa i rozmowy z ekspertami. Dzięki temu możesz poczuć się bardziej przygotowana i pewna siebie.

• Może Cię mobilizować do szukania wsparcia – odczuwanie lęku może być impulsem do  poszukiwania wsparcia ze strony partnera, bliskich / odnalezienia grup wsparcia, czy umówienia się do różnych specjalistów. Dzięki temu możesz budować lepsze relacje i czuć się bardziej wspierana w trakcie ciąży i po porodzie.

• Może ostrzegać przed tym, co niebezpieczne i pomagać Ci unikać potencjalnych zagrożeń. Może sprawić, że staniesz się bardziej ostrożna, np. unikając ryzykownych aktywności, dbając o higienę żywienia czy dostosowując styl życia do nowych potrzeb organizmu.

• Może pomagać Ci lepiej wsłuchać się w swoje ciało i jego potrzeby, co może być cenną wskazówką w procesie przygotowań do porodu i macierzyństwa. Gdy się boisz, obserwujesz siebie i zmiany, jakie zachodzą w Twoim ciele z większą uwagą — dzięki temu łatwiej rozpoznasz, co Ci jest potrzebne, aby przejść przez ten czas lepiej dla siebie.

• Może wskazuje, że potrzebujesz jasno określić swoje granice w relacjach z otoczeniem lub poszukać metod radzenia sobie z presją i oczekiwaniami innych? – jeśli masz wrażenie, że otoczenie wywiera na Ciebie presję albo istnieją oczekiwania, których nie możesz spełnić, lęk może być sygnałem, że warto jasno komunikować swoje potrzeby i dbać o własny komfort psychiczny.

• Może podpowiadać, że masz prawo do wyboru i decyzji – o tym, kto będzie Cię wspierał w czasie porodu, jakie metody łagodzenia bólu są Ci bliskie. To Twój poród i Twoje doświadczenie, dlatego masz prawo podejmować świadome wybory dotyczące tego, w jakich warunkach chcesz rodzić i kto będzie Ci towarzyszył. Możesz określić, czy preferujesz bardziej naturalne metody łagodzenia bólu, czy chcesz skorzystać z dostępnych interwencji medycznych. Możesz też zdecydować, kto będzie Cię wspierał.

• Może podpowiadać, jak chcesz zadbać o swoje emocje po narodzinach dziecka. Po narodzinach dziecka wiele kobiet zapomina lub nie daje sobie przyzwolenia na to, że ich emocje będą równie ważne, jak potrzeby dziecka. Lęk może podpowiadać, że warto zawczasu przemyśleć, jak chcesz dbać o swoje samopoczucie, jakie rytuały mogą Ci pomóc w regeneracji i kto w otoczeniu może Cię wesprzeć w pierwszych tygodniach macierzyństwa. Jesteś równie ważna, to, że robisz coś dla siebie, nie ujmuje Twojej więzi z dzieckiem. Pamiętaj, że Twoje emocje mają znaczenie i masz prawo do decyzji, które zadbają o Twój komfort psychiczny w tym okresie.

Lęk może pełnić, konstruktywną rolę, jeśli pozwolisz sobie na jego zrozumienie i działanie zgodnie z jego przekazem. Ważne jest jednak, aby rozpoznać moment, w którym staje się przytłaczający i może wymagać wsparcia specjalisty.

Prawo do wyboru - naturalny poród a cięcie cesarskie 

Z jednej strony mówi się o ochronie naturalnego porodu i konsekwencjach zdrowotnych cesarskiego cięcia, a z drugiej pojawia się perspektywa bólu związana z porodem naturalnym. Kobiety, które nie chcą rodzić siłami natury, bywają traktowane jak potencjalne oszustki, spotykają się z bagatelizowaniem bólu i cierpienia, jakby był on czymś „naturalnym” i koniecznym do przeżycia.  

Społeczna narracja dotycząca porodu oscyluje między dwiema skrajnościami: z jednej strony podkreśla się wartość fizjologicznego porodu, argumentując jego przewagę zdrowotną i biologiczną „naturalność”, z drugiej jednak często pomija się subiektywne doświadczenia rodzących kobiet, które mogą odczuwać lęk, ból i poczucie braku kontroli nad własnym ciałem.

Pojawia się więc dylemat – czy kobieta ma pełne prawo do wyboru sposobu porodu, czy też jej decyzja jest poddawana ocenie moralnej i społecznej? Wiele kobiet, które chciałyby skorzystać z cesarskiego cięcia ze względów pozamedycznych, napotyka opór ze strony lekarzy, którzy uznają ich obawy za nieuzasadnione lub wręcz histeryczne. Jednocześnie kobiety, które doświadczyły traumatycznego porodu naturalnego, często nie otrzymują adekwatnego wsparcia, a ich cierpienie bywa deprecjonowane.

Lęk przed porodem — co możesz zrobić ?

Nie możesz kontrolować wszystkiego, co się wydarzy, ale możesz podejmować decyzje, które dadzą Ci większe poczucie pewności i odpowiedzą na sygnały o potrzebach, o których informuje Cię Twój lęk. Możesz:

• Zatrzymać się i wsłuchać w swoje emocje – lęk może być sygnałem, że warto zwolnić i przyjrzeć się temu, czego naprawdę potrzebujesz w danym momencie.

• Zadbać o odpoczynek i regenerację – jeśli lęk przypomina Ci, że jesteś przemęczona, pozwól sobie na więcej snu, krótkie chwile relaksu czy czas spędzony na aktywnościach, które przynoszą ukojenie.

• Zastanowić się, co jest dla Ciebie najważniejsze – czy Twoim priorytetem jest zdobycie wiedzy o porodzie, otoczenie się wspierającymi osobami, a może zapewnienie sobie większego komfortu emocjonalnego? Twój lęk może wskazywać na to, gdzie warto skierować swoją uwagę.

• Rozmawiać o swoich obawach – możesz podzielić się swoimi emocjami z partnerem, przyjaciółką, położną czy terapeutą. Wsparcie bliskich i specjalistów może pomóc Ci poczuć się mniej osamotnioną w swoich przeżyciach.

• Przygotować się praktycznie do porodu – jeśli lęk wynika z niepewności co do przebiegu porodu, możesz zaplanować kwestie organizacyjne, skonsultować się z lekarzem, uczestniczyć w szkole rodzenia czy poszukać informacji, które dadzą Ci poczucie większej kontroli.

• Znaleźć własne sposoby na radzenie sobie z napięciem – może to być medytacja, techniki oddechowe, ruch, pisanie dziennika lub jakakolwiek inna metoda, która pomoże Ci obniżyć stres i zrelaksować się.

• Zadbać o swój komfort psychiczny – znaleźć momenty na odpoczynek, regenerację i aktywności, które sprawiają Ci przyjemność. Twój spokój emocjonalny jest tak samo ważny, jak przygotowanie do porodu.

• Komunikować swoje granice w sposób jasny i zdecydowany – często wiemy, jakie są nasze granice, ale trudniej jest nam je zakomunikować. Mówienie o swoich potrzebach może wymagać odwagi i praktyki, ale jest kluczowe dla zachowania własnego komfortu. Możesz zacząć od prostych komunikatów, które jasno określają Twoje oczekiwania wobec otoczenia. Jeśli czujesz, że pewne sytuacje, rozmowy czy decyzje wywołują w Tobie stres, masz prawo się z nich wycofać lub szukać alternatywnych rozwiązań.

• Zauważyć swoje potrzeby dzięki emocjom, które je sygnalizują – każda emocja, której doświadczasz, niesie za sobą informację o tym, czego aktualnie potrzebujesz. Lęk może wskazywać, że warto poświęcić więcej czasu na planowanie tego, co może Ci pomóc w nadchodzących zmianach – czy to rozmowa z lekarzem, wybór miejsca porodu, czy stworzenie sieci wsparcia wśród bliskich.

Podsumowanie

• Pozwól sobie na przeżywanie emocji wg własnego uznania – To Ty decydujesz, jak ją przeżywasz i jakie znaczenie ma dla Ciebie. Niezależnie od tego, jakie emocje Ci towarzyszą, pamiętaj, że to Twoje unikalne przeżycie. Nie ma jednego właściwego sposobu na przeżywanie tego czasu – każda kobieta może przechodzić przez to inaczej, zgodnie z własnymi potrzebami i przekonaniami.

Jeśli odczuwasz przytłaczający lęk, smutek lub niepewność, nie musisz zmagać się z tym sama. Warto rozważyć rozmowę z psychologiem, który pomoże Ci zrozumieć emocje i znaleźć sposoby, abyś mogła poczuć się bezpieczniej i pewniej w nadchodzących zmianach. Umów się na terapię lub konsultację.

 POPRZEDNI CZĘŚĆ IV

Nie bój się samotności... Samotność - źródło lęku i zagrożenie czy sztuka dobrego życia?

 NASTĘPNY CZĘŚĆ IV  

Wypalenie zawodowe, czyli o "lęku przed poniedziałkiem."

 WRÓĆ DO SPISU ARTYKUŁÓW CZĘŚCI IV:

Lęki w Twoim życiu — jakich lęków i stresów doświadczasz?

Oliwia Mazelewska- Sokołowska- Psycholog, psychoterapeuta, założyła i prowadzi stronę totylkostrach.pl, z osobami borykającymi się z problemem zaburzeń lękowych pracuje od kilkunastu lat. Szereg szkoleń połączone z wieloletnim doświadczeniem tworzą warsztat pracy terapeutycznej na wysokim poziomie efektywności. Ukończyła psychologię na Uniwersytecie Wrocławskim oraz podyplomowe szkolenia w zakresie psychoterapii systemowej w Wielkopolskim Towarzystwie Terapii Systemowej w Poznaniu. Pracuje w nurcie systemowym oraz narracyjnym.

Komentarze:

PORADNIA PSYCHOLOGICZNA ONLINE

RADZENIA SOBIE Z LĘKIEM, STRESEM I DEPRESJĄ

Terapia Lęku Online

tel. 502 291 584

kontakt@totylkostrach.pl

USŁUGI:

Konsultacje z psychologiem online

Psychoterapia online

Konsultacje telefoniczne

Regulamin 

Polityka prywatności

Cennik i metody płatności

FAQ

Współpraca

Znajdziesz nas na:

Copyright © 2019- 2025 by totylkostrach.pl