autor: Oliwia Mazelewska- Sokołowska

Zaburzenia obsesyjno- kompulsywne (inaczej nerwica natręctw)- oto poniżej kilka wskazówek, które pozwolą Ci zrozumieć choć trochę bardziej co się z Tobą dzieje. Mam nadzieję, że czytając je zmienisz swoje spojrzenie na objawy nerwicy natręctw.

A jeśli uważasz, że już wszystko to wiesz, może chociaż wesprze Cię w dalszych zmaganiach albo doda otuchy.

1. OCD co to znaczy?

2. Przykłady natrętnych myśli w zaburzeniach obsesyjno-kompulsywnych  (nerwica natręctw).

3. Przykłady kompulsji w zaburzeniach obsesyjno-kompulsywnych (nerwica natręctw)

4. Zaburzenia obsesyjno- kompulsywne - wskazówki: Jak pozbyć się natrętnych myśli i radzić sobie z nerwicą natręctw?

1. OCD co to znaczy?

Zaburzenie obsesyjno- kompulsywne- Obsessive- Compulsive Disorders – OCD (inaczej nerwica natręctw).

OCD to inaczej skrót od Obsessive- Compulsive Disorders czyli zaburzenia obsesyjno- kompulsywne (zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne) nazywane dawniej nerwicą natręctw.

Zaburzenia obsesyjno- kompulsywne mogą występować z przewagą myśli natrętnych lub zachowań czyli kompulsji.

Jak się to najczęściej zaczyna? 

Gdy myśli stają się niechciane... wirują w umyśle jak czarna skarpeta w pralce z białą bielizną...

Osoba przychodząca na terapię często wstydzi się swoich objawów. Jednak to właśnie ten wstyd napędza istnienie objawów nerwicowych. Dopiero gdy  uwierzy, że nie musi czuć się winna z powodu swoich myśli- objawy mogą zacząć odpuszczać.

Wielu ludzi może miewać różne myśli, ale osoba z OCD przecenia ich znaczenie i bardzo się ich boi. Osoby te, często wyolbrzymiają ryzyko, niebezpieczeństwo, negatywne konsekwencje i przeceniają własną odpowiedzialność za pewne sytuacje i wydarzenia.

Gdy obsesyjne myśli brzmią groźnie i budzą silne emocje... pojawia się potrzeba pozbycia się tych myśli... Niestety to się nie udaje. Im bardziej ktoś walczy by się tych myśli pozbyć, tym bardziej staje się to niemożliwe. 

Gdy toczy się wewnętrzne starcie, rośnie uwikłanie w myślenie: 

"Jak pozbyć się złych myśli? Jak pozbyć się natrętnych myśli?"

Ludzie wierzą, że myślenie jest procesem kontrolowanym, podczas gdy duża część myśli pojawia się mimowolnie, w niektórych przypadkach kierujemy myśleniem, a w innych nie. To na co mamy wpływ to nasze działanie. Myśli to nie czyny.

U osoby doświadczającej OCD narastają próby kontrolowania myśli i obsesji wraz z potrzebą by znaleźć dowody na to, że myśli nie zrealizują się. W poszukiwanie tych dowodów są czasem zaangażowane bliskie osoby (o ile wstyd związany z myślami nie doprowadził do samotności w zmaganiu się z problemem). Niestety mimo usilnych starań, trudno uwierzyć na dłużej w najbardziej racjonalne argumenty. Kiedy myśli natrętne zaczynają utrudniać codzienne funkcjonowanie jest to moment gdy zdecydowanie należy szukać pomocy.

2. Przykłady natrętnych myśli w zaburzeniach obsesyjno-kompulsywnych  (nerwica natręctw)

Natrętne myśli dotyczą zwykle odpowiedzialności, seksualności, przemocy, wiary, zdrowia i miłości. To są "gorące" tematy- i właśnie dlatego myśli powracają, bo wywołują reakcję emocjonalną. Neutralne myśli, które nie budzą żadnych emocji ulegają zapomnieniu. Im bardziej nadajemy tej myśli jakiekolwiek znaczenie, starając się jej następnie unikać, tym większe będzie prawdopodobieństwo, że znów się pojawi i zyska miano myśli natrętnej.

Najczęściej są to grupy tematyczne- myśli natrętne:

Przemoc i agresja: 

Myśli natrętne o agresji wobec innych: 

Szczególnie dotkliwe te w których ktoś postrzegany jako słabszy zostaje ranny lub zabity (dziecko, osoba starsza, osoba bliska)- myśli te powodują silny dyskomfort gdy osoba ich doświadczająca zaczyna sądzić, że mogłaby te myśli wprowadzić w życie. „Mogłabym skrzywdzić swoje dziecko”. Używając noża w kuchni: "Mogę stracić kontrolę i zabić matkę."

Myśli natrętne o agresji wobec siebie:

" Boję się, że stracę kontrolę i zrobię krzywdę sobie- okaleczę się", "Pokroję się nożem.", "Zeskoczę z balkonu.", "Wskoczę pod samochód."

Brud i zanieczyszczenia: 

„Mógłbym mieć wirusa AIDS na rękach i zarazić nim swoją rodzinę”. 

Seksualność:

wszystko co może w seksualności budzić niepokój i silne emocje czyli tematy tj. kazirodztwo, pedofilia, sadyzm, zoofilia. Może to być obrazowe przedstawienie w myślach nieprzyjemnego aktu seksualnego.

Myśli te stają się problematyczne czyli natrętne zwłaszcza wtedy gdy osoba ich doświadczająca uzna, że podważają one orientację seksualną lub w inny sposób wpływają kwestionując wartości moralne. Mogą to być myśli natrętne homoerotyczne (głównie u heteroseksualnych osób, którzy przywiązują dużą wagę dla swojej heteroseksualności)- "Mogę być lesbijką." 

Religia i magia: 

Myśli religijnej natury, dotykają najczęściej pobożne osoby i rozpoznawane są jako bluźniercze. Osoba spędza godziny na refleksjach czy Bóg istnieje- co powoduje silne poczucie winy i dyskomfort wynikający z poczucia, że rozmyślając tak sprzeciwia się wyznawanym zasadom.

Mogą to być też myśli o aktach seksualnych w kościele. Mogą to być wszystkie wyobrażenia, które w sposób szokujący i budzący wiele emocji będą w oczach tej osoby podważały wartości moralne czy religijne. 

Może to być też myślenie o jakiś określonych liczbach, które mają przynieść szczęście lub nieszczęście.

Porządek: 

Gdy potrzebujesz, aby wszystkie rzeczy w mieszkaniu miały określony porządek. Na przykład: książki na półce muszą być proste i ułożone wg rozmiaru. 

Bezpieczeństwo:

Bezpieczeństwo w domu: "Czy zamknąłem drzwi? Czy okna są zamknięte?", "Czy żelazko, prostownica wyłączona?"

Przewidywanie, prorokowanie, że wydarzy się coś okropnego- może to być śmierć kogoś bliskiego lub inne nieszczęście, którego osoba z OCD bardzo się boi. Myśl ta zostaje uznana za przeczucie, które wydaje się być na tyle namacalne, że osobie, która jej doświadcza wydaje się, że może się ziścić: „Coś może przydarzyć się mojemu małżonkowi.” 

Rozmyślania: 

„Kto z przechodniów obok mnie przejdzie na czerwonym świetle na światłach? Czy jeden z moich znajomych poszedłby na światłach na czerwono? Czy Kasia przeszłaby na czerwonym świetle? Kasia jest teraz na wakacjach. Czy jest tam sygnalizacja świetlna i czy przejdzie na czerwonym świetle?"

Podsumowując, myśl staje się natrętna gdy osoba jej doświadczająca nada jej takie znaczenie, które będzie sugerowało moralną porażkę tej osoby lub zostanie zinterpretowana jako realnie istniejące zagrożenie. Aby zmniejszyć poziom lęku i napięcia związanego z myślą natrętną oraz by zapobiec wydarzeniu się niebezpiecznych rzeczy z pomocą przychodzą działania kompulsywne.

3. Przykłady kompulsji w zaburzeniach obsesyjno-kompulsywnych (nerwica natręctw)

Mycie rąk lub mycie całego ciała w obawie przed zakażeniem.

Wielokrotne sprawdzanie np.:

czy są wyłączone kuchenka, żelazko lub inne sprzęty, czy zamknięte są drzwi, okna, czy nikogo obcego nie ma w domu, czy np. kot nie został w pralce.

Powtarzanie pewnych słów lub liczenie np. do 10, zliczanie pewnych przedmiotów.

Nie dotykanie określonych kolorów.

Zmaganie się z problemem zaburzeń obsesyjno- kompulsywnych ( z nerwica natręctw) wymaga wiele energii. Osoba nim dotknięta może mieć trudność w nadążaniu za codziennymi aktywnościami, gdyż czas pochłaniają objawy nerwicy. W efekcie prowadzi to zaniedbania wielu obszarów życia, konsekwencją czego bywa pojawienie się depresji. Niestety wstyd towarzyszący tematyce tych myśli natrętnych lub kompulsji opóźnia szukanie pomocy i osoby decydują się na nią dopiero gdy objawy mocno utrudniają funkcjonowanie, a rytuały z nimi związane są silnie utrwalone.

Pamiętaj: Im szybciej zgłosisz się po pomoc tym szybciej wrócisz do normalnego życia. Zwlekanie z szukaniem pomocy tylko utrwali Twoje problemy, po latach życia z objawami, uporanie się z nimi będzie znacznie trudniejsze.

4. Zaburzenia obsesyjno- kompulsywne - wskazówki: Jak pozbyć się natrętnych myśli i radzić sobie z nerwicą natręctw?

Nie pozbywać się ich. 

Im bardziej się ich próbujesz pozbyć tym bardziej one nie chcą odejść. Ważne by uwierzyć, że myśl, która się pojawiła w Twojej głowie została wygenerowana przypadkowo i nie ma żadnego znaczenia.

Nie unikaj myśli.

Przyjmij, że to co pomyślisz nie zawsze jest częścią Ciebie i Twojej osobowości. Myśl, która przeszła Ci przez głowę, może być przeciwieństwem prezentowanych przez Ciebie postaw, a nie ich reprezentacją. Przecież dlatego właśnie budzi Twój sprzeciw.

Nie interpretuj czegoś, co nie jest niebezpieczne, jako groźne.

To Ty nadajesz znaczenie. Myśl jest tylko myślą, nie faktem. Jeśli nadasz jej takie znaczenie, że ta myśl jest czymś realnym lub czym co świadczy o Tobie- uczynisz ją myślą natrętną, bo będziesz się jej bać.

Nie unikaj sytuacji, miejsc lub ludzi z obawy przed niechcianym myśleniem.

Skonfrontuj się i wystawiaj się na problematyczne sytuacje, a jeśli pojawi się problematyczna myśl, nie walcz z nią, przyjrzyj się jej a następnie zignoruj.

Porzuć myślenie o tym, że treść tych myśli ma znaczenie i nie daj się wciągnąć w ich analizę.

Treść tych myśli nie ma znaczenia. One są jedynie wyolbrzymionym odzwierciedleniem Twoich lęków i obaw. 

Wiem, że objawy, które wywołują twoje zmartwienia, są tak silne i niepokojące, że rozpraszają cię i wtedy możesz uwierzyć, że reprezentują prawdziwe obawy. Walka na logiczne argumenty z samym sobą nie ma sensu. Pewnie znasz to bardzo dobrze i wiesz, że nie ma to końca.

Ta treść i ta tematyka myśli natrętnych nie ma znaczenia. Nabiera go tylko dlatego, że to Ty je nadajesz.

Nie próbuj szukać w tych irracjonalnych myślach logiki, a zajmij się niepokojem, który z nich wynika. 

Na przykład jeśli boisz się, że zrobisz krzywdę swojemu dziecku i np. obawiasz się przebywania w pobliżu noży, nie oznacza to, że chcesz swoje dziecko skrzywdzić, ale że jest ono dla Ciebie najważniejsze na świecie i usiłujesz je ochronić. Jednak Twoja wizja zagrożenia jest wyolbrzymiona, upatrujesz zagrożenia nawet w samym sobie lub samej siebie.

I tylko albo aż tyle.

Czytaj te myśli między wierszami, a nie wprost. Pomyśl sobie o tym, że myśli o takiej treści nie znaczą, tego że zrobisz swojemu dziecku krzywdę, ale że jest dla Ciebie najważniejsze to aby je ochronić.

Zaburzenia obsesyjno kompulsywne- przykładowa historia

Obawy Ani, że może skrzywdzić swoje dziecko:

Kilka miesięcy po tym gdy urodziłam córkę, zaczęłam się martwić, że mogłabym zrobić jej krzywdę. Potem było ciągle gorzej. W mojej głowie pojawiały się obrazy o duszeniu mojego dziecka, a gdy tylko znalazłam się obok balkonu w swoim mieszkaniu, natychmiast myślałam: „A co, jeśli teraz ją zrzucę?”. Gdy przygotowywałam mleko dla dziecka bałam się, że dotykałam wcześniej jakiegoś detergentu i że mogę nim zatruć moje dziecko. Bałam się trzymać w ręku nóż gdy nie było Męża w pobliżu, bo wydawało mi się, że mogę skrzywdzić dziecko tym nożem. Zaczęłam się bać, że jestem nieobliczalna i że mogę utracić kontrolę. Myślałam, że to oznacza, że ​​jestem najgorszą matką i nie można mi ufać, gdy zostaję sama z moim dzieckiem. To było przerażające. Bałam się zostawać z dzieckiem sama, stale prosiłam Męża by to on zajął się córką. Wszystko utrzymywałam długi czas w tajemnicy, bo bałam się, że jestem niepoczytalna i moje dziecko zostanie mi odebrane.

Takich historii jest wiele.

Nie szukaj odpowiedzi na swoje pytania i wątpliwości u bliskich lub w internecie. 

Wątpliwości zawsze jakieś będą, bo takie są objawy zaburzeń obsesyjno- kompulsywnych.

I podejrzewam, że ile zapewnień nie przedstawisz sobie lub nie usłyszysz ich od kogoś- to nie w tym rzecz.

I tu wracamy do tego samego.

Nie ma znaczenia treść tzn. tematyka tych myśli czy wątpliwości. Znaczenie ma to, że te objawy nerwicy natręctw pojawiły się w jakimś kontekście życia, w jakiś okolicznościach np. w momencie przejścia z jednego etapu życia do innego (narodziny dziecka, ślub, wyprowadzka). Może to wszystko wynik jakiś trudności, obaw, które się pojawiły w nowej dla Ciebie sytuacji życiowej. To całkiem normalne i naturalne, że nowa rola życiowa albo nowy etap życia lub wyzwanie budzą pewien niepokój. Daj sobie wyrozumiałość.

Być może określone cechy osobowości, styl życia, sposób zorganizowania Twojego życia emocjonalnego uczyniły Cię podatnymi na ten rodzaj nerwicy. Z doświadczenia wiem, że wiążą się dość często z tematem wypełnienia jakiejś życiowej roli jak najlepiej to możliwe... wg własnego wyobrażonego ideału. W czasie terapii zaburzeń obsesyjno- kompulsywnych poruszamy też często tematy odpowiedzialności (a raczej jej nadmiaru), perfekcjonizmu, pewności siebie i braku zaufania do siebie. 

Wierzysz, że tworzenie rytuałów to sposób na podarowanie sobie pewności gdy nie czujesz się bezpiecznie?

Czy możesz poczuć się pewniej w inny sposób jak tworzenie rytuałów? Ciekawe? Spróbuj zmienić choć troszkę swoją utartą rutynę. Może na początek zmień kolejność jakiś elementów, zrób coś inaczej jak zwykle np. idź inną drogą, sprawdź coś w innej kolejności, użyj innego środka do mycia itp.

Kontroluj tylko to co możesz kontrolować.

Nie jest możliwe kontrolowanie każdego ryzyka jakie w życiu się pojawi. Możesz to tylko zaakceptować.

Zaakceptuj stan niepewności.

Jak nauczyć się tolerować niepewność rzeczy? Otwórz się na elastyczność. Chcielibyśmy by nasze życie było idealne. Jednak nie mamy wpływu na pewne okoliczności, ciągle uczymy się jak reagować i jakie podejmować decyzje w nowych dla nas okolicznościach. Każdej nauce w życiu towarzyszy popełnianie błędów. Za tym z kolei idzie konieczność modyfikacji celów i planów. Otwórz się na to i zaakceptuj to. Nowe i nieznane zawsze jawi się jako trudne.

To naturalne, że się tego boisz.

Każda sytuacja ostatecznie wniesie i korzyści i niekorzyści.

Otwórz się na to. I przyjmij to. 

Zaakceptuj swoje myśli, zamiast z nimi walczyć. One nie świadczą o Tobie.

Twoje myśli i wyobrażenia zaczynają nabierać siły gdy Ty z nimi walczysz.

Im bardziej toczysz z nimi bój tym bardziej rosną w siłę.

Im bardziej próbujesz się ich pozbyć tym bardziej trwają. 

Zamiast walczyć z tym co sobie pomyślałeś/-aś naucz się wyrozumiałości dla siebie.

Osoba, która nie ma Zaburzeń obsesyjno- kompulsywnych może mieć podobne myśli np. wyobrażenie o wypadku, który może spowodować albo o zranieniu lub zakażeniu kogoś. 

Różnica między Tobą a osobą z zaburzeniami obsesyjno- kompulsywnymi nie polega na tym, że ta osoba nie ma takich myśli.

Ta różnica polega na tym, że osoba bez nerwicy natręctw będzie inaczej te myśli interpretować. Nie pomyśli sobie o tym, że może stracić kontrolę i jest niebezpieczna dla otoczenia, obwiniając się przy tym, ale na przykład o tym, że chce w jakiej sytuacji być np. ostrożniejsza.

I tylko tyle.

A przede wszystkim nie czekaj, aż Twoje objawy się rozwiną i przejdą w formę przewlekłą utrudniając Ci Twoje życie.

Tak naprawdę wiele osób doświadcza takich objawów. Zaburzenia obsesyjno- kompulsywne występują częściej niż sądzisz. Wstyd tylko hamuje Cię w szukaniu pomocy. Wiele osób cierpi czując obrzydzenie do siebie i karząc się za to co pomyślały.

Nawet na terapii nie musisz opowiadać szczegółowo o tych treściach, ponieważ:

Ta treść nie ma znaczenia!!!

Pamiętaj, to tylko myśli, a Ty wpadasz w pułapkę znaczenia jakie im nadajesz podczas gdy ich treść nie świadczy o Tobie.

Ważniejsze od tej tematyki jest to co dzieje się w życiu, jak sobie radzisz i czy można zrobić coś by żyło Ci się lepiej.

Jeśli chcesz, spróbujmy się przyjrzeć temu na terapii.

Czytaj więcej:

Depersonalizacja i derealizacja- objawy na jakie często skarżą się osoby z zaburzeniami lękowymi

Zaburzenia snu a nerwica. Jak sobie radzić z bezsennością przy nerwicy?

Czego możesz dowiedzieć się o swoim lęku na konsultacji i psychoterapii online u mnie? Nerwica lękowa- terapia

Nie bój się złości. Gdy lęk bywa wynikiem tłumionej złości...

List otwarty do bliskich i przyjaciół osób cierpiących z powodu zaburzeń lękowych, obsesyjno- kompulsywnych (OCD), depresji.

Oliwia Mazelewska- Sokołowska- Psycholog, psychoterapeuta, założyła i prowadzi stronę totylkostrach.pl, z osobami borykającymi się z problemem zaburzeń lękowych pracuje od kilkunastu lat. Szereg szkoleń połączone z wieloletnim doświadczeniem tworzą warsztat pracy terapeutycznej na wysokim poziomie efektywności. Ukończyła psychologię na Uniwersytecie Wrocławskim oraz podyplomowe szkolenia w zakresie psychoterapii systemowej w Wielkopolskim Towarzystwie Terapii Systemowej w Poznaniu. Pracuje w nurcie systemowym oraz narracyjnym.

Czytaj więcej:

Komentarze:

Petra pisze: 18.06. 2021 godz. 21:35

Jestem zmęczona już tymi myślami... czy można przestać, dzięki za ten tekst- gdy mogę nazwać co się dzieje, wiem że nie wariuję, że złe myśli o bliskich to tylko myśli, myśli natrętne. Tylko żeby jeszcze w to uwierzyć.

Mila pisze: 20.06.2021 godz. 08:35

Moje złe myśli o bliskich są gdy tylko widzę nóż. Kilka miesięcy temu bałam się nawet wejść do kuchni. Nerwica zniszczyła mnie. Boję się czasem, że jest coś ze mną nie tak i w takich chwilach ciężko uwierzyć, że to nerwica i myśli natrętne, a nie coś innego. Teraz jest lepiej. Od 2 miesięcy biorę leki, jedne przeciwdepresyjne i jest naprawdę lepiej, ale zastanawiam się nad psychoterapią. Kto ma doświadczenia i uważa, że to ma sens?

Zmagającysię pisze: 30.07.2021 godz. 22:00

Jakby ktoś mnie obserwował to owszem, może zauważyć, że 10 razy coś sprawdzam, domykam, poprawiam, ale u mnie nie chodzi o sam fakt powtórzenia tych czynności po prostu po to żeby to zrobić, lecz muszę robić to tak długo, aż zrobię to dobrze. Dla przykładu, zamykam drzwi, ale w czasie zamykania tych drzwi pojawia mi się w myślach twarz siostry, i teraz żeby nic złego jej się nie stało (chodzi o jakąś chorobę), muszę znowu pomyśleć o jej twarzy, otworzyć drzwi (cofnąć ten zły urok) i znowu zamknąć, ale nie myśląc o żadnej bliskiej mi osobie, i tak do skutku.. Trudno to wytłumaczyć. Bądź co bądź, nie widziałem w internecie opisu takiego przypadku, może po tylu latach to już jakaś bardziej zaawansowana forma tego daru.

Anna pisze: 14.08.2021 godz. 18:17

Cierpię na nerwicę natręctw. Gdy pojawi się niechciana myśl robi mi się gorąco. Dawno temu moje myśli natrętne dotyczyły religijności. Kiedy się z nimi oswoiłam i przeszły mi trochę. Wówczas pojawiły się myśli związane z seksualnością. A teraz moje dręczenie dotyczy skrzywdzenia innych, chociaż bardzo bym nie chciała nikomu najmniejszej krzywdy zrobić. Przychodzi nasilenie nerwów, gorąco i przeżywanie, dlaczego taka myśl mi przyszła do głowy? Wydaje mi się, że zwariuję.

Myśliciel pisze: 19.09.2021 godz. 16:04

Zacząłem psychoterapia CBT z psychologiem , po 2 wizytach jest dużo lepiej . Nie ma co się łudzić ze od razu wszystko minie , ale najważniejsze nie tracić wiary ,starać się żyć normalnie i nie zamykać się w pokoju . Nie śpię po nocach ,brakuje mi koncentracji zamyślam się cały czas ( jak o dobrych i złych myślach a te złe staram się lekceważyć i nie walczysz z nimi ). Mam różne tematyki myśli o najbliższych więc wiem jaki to koszmar .Trzeba zrozumieć że myśl to tylko myśl , łudzę myślą o wszystkim... Bardzo pomógł mi sport , ćwiczenia relaksacyjne ,odprężające i picie Melisy.

Bardzo polecam psychoterapia CBT !!

Ewik pisze: 23.10. 2021 godz. 10:24

Od jakiegoś czasu mam kłopot z hałaśliwymi sąsiadami, dochodzi do tego że kiedy wracam do domu wpadam w panikę, co jeśli będzie za głośno, to zaczyna mnie psychicznie wykańczać.

Zmartwiony pisze: 02.11. 2021 godz. 14:06

W czasie nabożeństw, czytania religijnej lektury, modlitw itp. przychodzą mi do głowy jakieś bluźniercze myśli z którymi chcę walczyć, ale znowu w różnych podobnych sytuacją te myśli przychodzą do głowy, a potem w walce z nimi robi się gorąco i chyba z tego powodu wzrasta ciśnienie.

Olgierd pisze: 03. 12. 2021 godz. 19:47

Witam wszystkich miewam bluźniercze myśli obrażające Boga, Maryję oraz Krzyż. Walczę z myślami ok 15 lat. Som codziennie. Jednego dnia większe drugiego mniejsze. Jestem osobą wierzącą. Spowiednik twierdzi że to pokusa a psychiatra że zaburzenia OCD. Obecnie bez leków. Dużo lepiej czuje się bez leków. Także wiem jak to jest ja ktoś ma takie myśli. Ten strach i smutek gdy występują nie do opisania dosłownie jakby jakiś paraliż psychiczny. Pozdrawiam Olgierd

Copyright © 2019- 2022 totylkostrach.pl