Nie bój się rozmowy- wskazówki na poprawę komunikacji dla osób z lękiem społecznym i nie tylko.

autor: Oliwia Mazelewska- Sokołowska

Dla części osób zmagających się z lękiem społecznym zdolności komunikacyjne nie stanowią większego problemu, jednak dla tych, które chcą się w tym temacie podszkolić przedstawiam garść wskazówek:

Jak rozmawiać z ludźmi? Popraw jakość komunikacji.

Podtrzymanie i pogłębienie rozmowy, kontaktu

Najpotężniejszym narzędziem komunikacji jakie mamy do dyspozycji jest zadawanie pytań. Zadając pytania dajesz przestrzeń rozmówcy by mówił o sobie samym. Ludzie często to poprostu lubią. To bardzo miłe może być (o ile ktoś nie jest zamknięty na kontakt z innymi) gdy ktoś okazuje nam zainteresowanie i uważnie słucha co mamy do powiedzenia.

Oto propozycje pytań, które mogą poprawić jakość Twoich rozmów:

1. Wybieraj pytania otwarte.

Pytania, które będą zmuszały Twojego rozmówcę do suchych wypowiedzi typu "Tak/Nie", mogą być dobre na początek kontaktu do przełamania pierwszych lodów, ale zadawanie ich w sposób wyłączny sprawi, że postawisz swojego rozmówcę w sytuacji przesłuchania. Jeśli będziesz zadawać pytania otwarte, pozwolisz drugiej osobie otworzyć się i zaangażować w dialog.

Przykładowo:

Nie pytaj: "Czy lubisz muzykę?

Zapytaj: "Którego wykonawcę lubisz? Dlaczego akurat tego"?

Nie pytaj:"Czy podobał Ci się film?

"Zapytaj: "Jak Ci się film podobał?" A potem dopytaj o szczegóły.

2. Zaciekaw się drugą osobą i słuchaj uważnie.

Jeśli zastosujesz się do wskazówek z tego tekstu w sposób sztywny i na siłę, Twoje rozmowy będą niezręczne, Ty napięty/-ta i nienaturalna. Nie koncentruj się na każdym pytaniu. Miej na uwadze te wskazówki, ale porzuć je w efekcie i zaciekaw się poprostu osobą z którą rozmawiasz. 

Spróbuj wejść w jej skórę i pomyśl sobie: Jaką jest osobą? Co ciekawego możesz się od niej/ o niej dowiedzieć? Co przeżywa, jaką ciekawą historię opowiada?Jeśli będziesz koncentrować się na każdym zadanym pytaniu, zastanawiając się jak zadać najbardziej genialne i inteligentne pytanie, zignorujesz to co mówi ktoś inny. Przecież to w jego wypowiedzi tkwi klucz do dalszej ciekawości. Wysłuchaj co mówi Twój rozmówca ze szczerą uwagą, a może będziesz zaskoczony, ile nowego odkryjesz, ile nowych pytań ta odpowiedź wzbudzi, a rozmowa stanie się przyjemna i interesująca. 

3. Używaj słowa "Dlaczego?"

To proste słowo "Dlaczego" w połączeniu z Twoją ciekawością, może poprawić jakość Twojej rozmowy. Nie ograniczaj się do powierzchownej odpowiedzi. Wejdź głębiej, okaż szczerą ciekawość i zapytaj o powód odpowiedzi Twojego rozmówcy.

Przykładowo: "Dlaczego akurat ta piosenka Ci się podoba", "Dlaczego tak sobie pomyślałeś?"

4. Zadawaj konkretne pytania

Precyzyjne pytania będą prowadziły do udzielenia bogatych szczegółowych odpowiedzi. 

Przykład:

Zamiast zapytać kolegę: "Jak minął weekend?"

Zapytaj np.: "Co robił najchętniej, że udało mu się wypocząć/ mile spędzić czas albo co najbardziej go relaksowało?"

5. Porozmawiaj o emocjach i reakcjach. Mów do serca, a nie rozumu.

Jeśli rozmawiasz z kimś o jego pracy lub pasji, nie zadawaj pytań ogólnych np. "Jak to jest prowadzić własną firmę?", "Jak to jest być lekarzem?" To pytanie jest ogólne i raczej trudne z powodu jego nieokreśloności. Skup uwagę na emocjach i o nie zapytaj. Zapytaj raczej: "Z jakimi trudnościami trzeba się zmagać, gdy rozpoczyna się taką pracę?", "Co zaskoczyło Cię odkąd wykonujesz swój zawód?". "Kiedy to co robisz Cię fascynuje a kiedy bywa męczące?"

6. Wyciągnij wnioski z doświadczeń innych ludzi.

Jednym ze sposobów na urozmaicenie rozmowy jest zapytanie rozmówcy, czego nauczył się z danej sytuacji czy doświadczeniu. Będąc skoncentrowani w rozmowie na sobie samym możemy zapominać, że inni ludzie przeszli przez pewne wyzwania, aktywności podobne do naszych. Gdyby zapytać  czego wykonując określone zajęcie, podejmując się czegoś, się nauczyli, można czerpać wiedzę z ciekawych doświadczeń innych.

7. Zachęć do opowiadania: co się wydarzyło i jak to było dokładnie?

Dopytaj o szczegóły i zachęć do opowiedzenia przez partnera rozmowy historii.

Użyj pytań typu: Jak to się zaczęło ? Co było dalej? I co zrobił, jak się zachował ktoś, on sam? Co o tym pomyślałeś gdy tak się stało? A co myślisz teraz? Jak się poczułeś? Co powiedziałeś? Co ktoś powiedział, jak to skomentował, jak Ty to skomentowałeś? I jak się to wszystko zakończyło? Co teraz o tym myślisz, czujesz? itd.

Aktywne słuchanie- jak skutecznie słuchać by okazać zrozumienie

1. Parafraza

Gdy Twój partner rozmowy ukończy swoją wypowiedź pokaż mu lub upewnij się, że rozumiesz co chciał/-ła Ci przekazać poprzez sparafrazowanie jego słów. Z pomocą własnych lub przykładowych zwrotów spróbuj powtórzyć słowa partnera rozmowy, ubierając treść we własne słowa. Dzięki temu dasz drugiej osobie poczucie zrozumienia i pewność w tym zakresie, zmniejszając ryzyko powstania błędu komunikacyjnego. Możesz użyć do tego poniższych zwrotów.

Na przykład: "Z tego co słyszę to.. "Jeśli dobrze zrozumiałem..", "To znaczy, że chcesz mi powiedzieć, że..."

2. Zachęć do opisu uczuć i myśli.

Zadawaj pytania, które zachęcą partnera rozmowy do rozwinięcia swoich myśli i opisu uczuć. "Czy masz na myśli, że...?", " Jakie to ma dla Ciebie znaczenie?", "Co wtedy czułeś?"

3. Wyraź empatię. 

Jeśli druga osoba wyraża nieprzyjemne uczucia typu złość, staraj się przyjąć te emocje, a nie kwestionować je czy bronić się przed nimi. na przykład gdy osoba z którą rozmawiasz wyraża swoją frustrację, spróbuj zastanowić się i dopytać dlaczego tak się czuje, niezależnie od tego czy Twoim zdaniem jest to uzasadnione czuć się w ten sposób czy nie czuć. Pamiętaj, ze nie mamy wpływu na to jakie emocje odczuwamy, ale możemy mieć wpływ na swoje zachowanie pod wpływem tych emocji.

Nie oceniaj uczuć, zaakceptuj je i przyjmij. Możesz to zrobić np." Rozumiem, że taka sytuacja może wywołać frustrację". "Widzę, że czujesz się poirytowany."

4. Unikaj osądzania.

Jeśli Twoim celem jest zrozumienie punktu widzenia drugiej osoby i chcesz akceptować ją taką jaka jest, nawet jeśli masz inne zdanie i są między Wami różnice, nie staraj się za wszelką cenę przekonywać kogoś do swoich racji. Spróbuj te różnice zaakceptować, przedstawiać swój punkt widzenia, ale nie przekonywać. Możecie być różni, ale dalej zgodni.

5. Unikaj udzielania porad.

Najdoskonalsza porada może być doskonała, ale tylko wg naszego uznania. Pamiętaj, ze każdy jest inny i tylko on sam wie co dla niego dobre. Nie bierz odpowiedzialności za czyjeś decyzje. Zamiast kombinować usilnie nad wymyśleniem "złotej recepty", spróbuj wysłuchać jak ktoś opowiada o swoim problemie i zamiast rady, daj mu zrozumienie. Może okazać się to znacznie cenniejsze i wspomóc Twojego partnera rozmowy w samodzielnym wymyśleniu swojego rozwiązania dla swojego kłopotu, gdy bezpiecznie uporządkuje z Twoją pomocą swoje myśli. A jeśli nie, Twoje wparcie również będzie cenne, gdy dasz komuś zrozumienie i przyjmiesz jego uczucia.

6. Wyrażając swoje uczucia i potrzeby używaj "komunikatu Ja".

"Komunikat ja" składa się ze zwrotów:

W pierwszym:

Wyraź co czujesz: "Czuję się przemęczony...","Czuję się dla Ciebie nieważny."

W drugim:

Powiedz dlaczego tak się czujesz: "Gdy nie pomagasz w...", "Gdy nie oddzwaniasz.."

W trzecim:

Wyraź konkretnie co chcesz: "Pomóż mi w...", "Następnym razem oddzwoń"

Sumując: "Czuję się dla Ciebie nieważny, gdy nie oddzwaniasz, następnym razem oddzwoń."

Błędy komunikacyjne, które mogą prowadzić do konfliktu lub pogorszenia jakości kontaktu

1. Uważaj ze zwrotami uogólniającymi typu: "Ty zawsze", "Ty nigdy...".

Postaraj się wyrażać swoje oceny w sposób, który będzie koncentrował się na Twoich uczuciach. Użyj do tego powyżej opisanego "komunikatu Ja".

2. Znajdź równowagę

Gdy pojawia się konflikt, zamiast notować w umyśle wszystkie złe cechy drugiej osoby, spróbuj nastawić się życzliwie i dla równowagi przypomnij sobie też co dobrego możesz o kimś powiedzieć. 

3. Nie unikaj rozmowy. Nie karaj milczeniem.

Jest to szczególnie destrukcyjne dla związków. Jeśli nie zgadzasz się na to co ktoś mówi, staraj się rozmawiać, a nie karać partnera milczeniem. Jeśli emocje nie pozwalają Ci na kontynuację, zapytaj czy możecie dokończyć tą rozmowę w innym, ale jednak ściśle określonym czasie. Jednak staraj się nie odwlekać tego zbyt długo i najlepiej tego samego dnia (najdalej następnego), wróć do rozmowy. "Trudno jest mi o tym mówić teraz spokojnie, porozmawiajmy o tym wieczorem o 20-tej., zadzwonię."

4. Nie zaprzeczaj czyimś emocjom.

Zaakceptuj jak się ktoś czuje i dowiedz się czemu mówi to co mówi lub/i czego potrzebuje.

Literatura:

D. W. Johnson, Podaj dłoń, Instytut Psychologii Zdrowia, PTP. 

Marshall B. Rosenberg, Rozwiązywanie konfliktów poprzez porozumienie bez przemocy, Wyd. Czarna Owca, 2018.

J. Mellibruda, Ja, ty, my. Psychologiczne możliwości ulepszania kontaktów międzyludzkich, Warszawa, Instytut Psychologii Zdrowia PTP, 2003.

https://ggia.berkeley.edu

Czytaj więcej:

Nie bój się psychoterapii- "Chcę podjąć terapię... ale się boję."

Nie bój się być taki jaki jesteś. Poczucie własnej wartości- niezbędne do zarządzania Twoim lękiem.

Nie bój się stresu. Zamień stres w ciekawość.

Oliwia Mazelewska- Sokołowska- Psycholog, psychoterapeuta, założyła i prowadzi stronę totylkostrach.pl, z osobami borykającymi się z problemem zaburzeń lękowych pracuje od kilkunastu lat. Szereg szkoleń połączone z wieloletnim doświadczeniem tworzą warsztat pracy terapeutycznej na wysokim poziomie efektywności. Ukończyła psychologię na Uniwersytecie Wrocławskim oraz podyplomowe szkolenia w zakresie psychoterapii systemowej w Wielkopolskim Towarzystwie Terapii Systemowej w Poznaniu. Pracuje w nurcie systemowym oraz narracyjnym.

POPULARNE ARTYKUŁY

Komentarze:

Copyright © 2019- 2024 by totylkostrach.pl