Copyright © 2019- 2022 totylkostrach.pl

Komentarze:

Maciej pisze: 19.12. 2021 godz. 12:40

To bardzo dziwne, że ten lęk pojawia się właśnie w takich miejscach. Skąd się bierze agorafobia? Teraz się to u mnie nasiliło, ale tak naprawdę myślę, że taką agorafobię mam od zawsze.

Czytaj więcej:

Agorafobia- test do samobadania- nerwica lękowa

1. Czy przebywanie w wymienionych niżej sytuacjach powoduje u Ciebie wystąpienie napadów paniki, lęku lub uczucia duszności (objawy lęku dotyczą co najmniej dwóch poniższych sytuacji)? Tak/ Nie

• publiczne środki komunikacji
• teatr, kino
• duże skupiska ludzi
• zebrania, uroczystości
• ciasne pomieszczenia, tunele
• jazda samochodem w korku (lub stanie na czerwonym świetle)
• hipermarket
• kościół
• stanie w kolejce
• samotna daleka podróż
• przebywanie samemu w domu

2. Czy unikasz w/w sytuacji? Tak/ Nie

3. Czy unikanie w/w sytuacji prowadzi do obniżenia jakości Twojego życia? Tak/ Nie

4. Czy w takich sytuacjach możesz przebywać tylko w towarzystwie innej osoby? Tak/ Nie

Jeśli na powyższe pytania odpowiadasz "tak", najprawdopodobniej Twoje objawy dotyczą agorafobii.

Czym jest agorafobia?

Agorafobia (bywa nazywana też: lęk przestrzeni) polega na reagowaniu nadmiernym strachem na sytuacje, w których wycofanie się mogą okazać się trudne, a pomoc niedostępna (np. sklep podczas stania w kolejce, teatr, autostrada, komunikacja publiczna). Unikanie tych miejsc wiąże się z lękiem, że ucieczka będzie żenująca lub wstydliwa. Osoba, która takiego strachu doświadcza, obawia się jednocześnie konsekwencji jakie może spowodować atak paniki, który pojawi się w tych w/w sytuacjach.

Większość osób doświadczających paniki, boi się nie tyle samego ataku, jak tego co inni ludzie pomyślą gdy zobaczą u nich atak paniki. 

"Co inni ludzie pomyślą gdy zobaczą u mnie atak paniki?"

Najbardziej znaną cechą agorafobii jest lęk przed przebywaniem daleko od domu lub od kogoś bliskiego. Osoby takie, unikają jazdy samochodem samemu lub mogą bać się jeździć samodzielnie lub jeżdżą tylko na krótkie dystanse od domu. 

Z powodu różnych ograniczeń jakie wynikają z doświadczanych lęków, osoba zaczyna w końcu cierpieć na depresję.

Najczęściej agorafobia współistnieje z zespołem lęku napadowego prowadzącym do ataków paniki. Kolejne miejsca i okoliczności zaczynają być kojarzone z napadami paniki i w ten sposób rozwija się "lęk przed lękiem". Wydaje się wówczas, że to te miejsca powodują ataki, w rzeczywistości jednak one nie mają z tym lękiem nic wspólnego. 

Dlaczego osoba z agorafobią unika niektórych miejsc?

Osoba dotknięta zaburzeniami lękowymi unika niektórych miejsc, ponieważ wierzy, że to te miejsca wyzwalają w niej ataki paniki. Można powiedzieć, że w miarę jak agorafobia się rozwija, a wraz z nią "lęk przed lękiem" kolejne miejsca uznawane są za takie, które wywołują lęk. W rzeczywistości jednak nie ma znaczenia gdzie ten lęk się pojawia.

Osoba z agorafobią skupia się na walce z objawami, a często nie bierze pod uwagę wielu innych czynników, które wiążą się z pojawieniem wysokiego poziomu lęku w jej życiu. Szuka przyczyny tu i teraz w tym miejscu i czasie gdzie akurat doświadczyła lęku.

Tymczasem miejsce nie ma z tym nic wspólnego, gdy ktoś zmaga się już „lękiem przed lękiem” niejako wypatruje zagrożenia, a wtedy wszystko tym zagrożeniem może się jawić. Trochę jak w ciemności gdy nie wiemy co to za kształt/przedmiot- nasza wyobraźnia nam podpowie.

I tak jest z lękiem, gdy zaburzenia lękowe już się rozwiną, wydaje się, że lęk czai się wszędzie. Gdy zbyt szybko podbiegniemy po schodach, serce szybciej zabije i już można bardziej się bać i pomyśleć, że to wraca lęk. Poczujemy się w danym dniu zmęczeni lub sfrustrowani- to również możemy odczytać jako kolejny atak zaburzeń lękowych.

Z czego bierze się agorafobia?

Trudno tu mówić o konkretnej, jednej przyczynie, ponieważ to cały szereg okoliczności składa się na pojawienie się agorafobii. Jak to było opisane powyżej, zazwyczaj agorafobia rozwija się u osoby, która cierpi już na zaburzenia lękowe, z chwilą gdy osoba ta usiłuje unikać określonych miejsc, które kojarzą się z lękiem, ze strachu przed wystąpieniem ataku paniki.

 Niestety prowadzi to do pogłębiania się objawów. Na początku mogą to być np. właśnie miejsca publiczne jednak później lęk zaczyna się rozlewać szerszym łukiem na pozostałe miejsca i obszary życia.

Jeśli ktoś skupi się na tym unikaniu i walce z objawami pominie bardzo ważny aspekt jakim są czynniki psychologiczne, jego życie emocjonalne i satysfakcja z niego.

Znaczenie mają tu: styl życia, związany z radzeniem sobie ze stresem i bieżącym rozładowywaniem napięć dnia codziennego, relacje z osobami bliskimi i z innymi otoczenia( jaki typ jest tych relacji, czy dają wsparcie) oraz wszystko to co może składać się na jakość życia i zadowolenie z niego.

W moim doświadczeniu najczęściej do gabinetu psychologa sprowadzają miesiące lub lata przewlekłego stresu, które wynikają ze wszystkich wymienionych wyżej czynników.

Należy tu jednak podkreślić, że atak paniki może się pojawić jednorazowo i nie musi się przerodzić w zaburzenie lękowe, pod warunkiem, że nie rozwinie się „lęk przed lękiem”, prowadzący do unikania, miejsc i okoliczności związanych z lękiem, a osoba, która go doświadczy będzie miała wystarczające możliwości i zasoby do poradzenia sobie z nim.

Inne przyczyny to takie, które są związane z podłożem biologicznym( lęk jako objaw choroby/uszkodzeń mózgu, skutek używania niektórych leków).

Agorafobia- jak bardzo może się rozwinąć?

Agorafobia może przybrać postać łagodną, umiarkowaną lub ciężką. 

• Agorafobia łagodna- osoba czuje się nieswojo w określonych miejscach, ale ich nie unika.
• Agorafobia umiarkowana- ograniczenia mają charakter częściowy- osoba unika pewnych miejsc i sytuacji tj. korzystanie z transportu publicznego, jazda windą, przebywanie w restauracjach.
• Agorafobia ciężka- szerokie ograniczenie aktywności, bez towarzystwa opiekuna, osoba boi się wyjść sama z domu.

Bibliografia:

Nie bój się lęku, Borwin Badelow, GWP, Sopot, 2018.

Lęk i fobia, Edmund J. Bourne, WUJ, Kraków, 2011.

Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-11, Światowa Organizacja Zdrowia WHO. 

Przejdź do następnych testów:

Zaburzenia lękowe uogólnione-nerwica lękowa- test do samobadania

Napady paniki- Zaburzenia lękowe test samobadania

Czytaj więcej:

Jak rozwijają się zaburzenia lękowe z atakami paniki i dlaczego walka z lękiem bywa nieskuteczna?

Zaburzenia lękowe- objawy nerwicy lękowej

Dlaczego ludzie odczuwają lęk ?

Czego możesz dowiedzieć się o swoim lęku na konsultacji i psychoterapii online u mnie?

Atak paniki- co robić? 6 sprawdzonych porad co robić w chwili ataku paniki.

Natrętne myśli- zaburzenie obsesyjno- kompulsywne z przewagą myśli czy ruminacji natrętnych