BLOG 
CZĘŚĆ II: ZABURZENIA LĘKOWE - RODZAJE Zespół lęku napadowego — lęk paniczny (zaburzenie lękowe z atakami paniki): definicja i kryteria diagnozy
Zespół lęku napadowego - lęk paniczny (zaburzenie lękowe z atakami paniki): definicja i kryteria diagnozy
autor: Oliwia Mazelewska- Sokołowska
Zespół lęku napadowego (nazywane też lękiem panicznym)- to zaburzenie lękowe polega na nawracających, nieoczekiwanych atakach paniki – intensywnych epizodach strachu lub obaw, pojawiających się „znienacka”, bez wyraźnego bodźca. Kluczowa jest też uporczywa obawa przed kolejnym napadem lub nadmierne zachowania mające zapobiec jego nawrotowi.
Poniżej przedstawiam kryteria diagnostyczne lęku panicznego, jeśli poszukujesz szczegółowych informacji na temat objawów i tego, jak sobie z nimi radzić albo co robić i jak opanować napad paniki zapraszam do: Ataki paniki – objawy i co robić?.
Czego boi się osoba doświadczająca zespołu lęku napadowego ?
Czego dotyczy lęk w tych zaburzeniach lękowych ( dawniej: nerwicy)Każde z zaburzeń lękowych, wiąże się z innym przedmiotem lęku, w przypadku zespołu lęku napadowego jest to:
„Lęk przed atakami lęku”
Czym są ataki paniki?
Są to nagłe, epizody intensywnego lęku, którym towarzyszy silny dyskomfort fizyczny – często tak dotkliwy, że osoba trafia na pogotowie, przekonana o ataku serca albo poważnym zagrożeniu zdrowia.
Pojawiają się nagle i w odczuciu osoby ich doświadczającej „nie wiadomo skąd" i bez wyraźnej przyczyny. Stanowią tak nieprzyjemne przeżycie, że wiele osób relacjonuje, że to najgorsze co im się przytrafiło. „To tak jakby przeżyć swoją śmierć”- mówią niektórzy.
Napad paniczny trwa nie dłużej jak kilka minut, choć zdarza się często, że wraca „falami" w okresie do dwóch godzin, co sprawia wrażenie, jakby przedłużał się w nieskończoność.
Jeśli doświadczasz co najmniej czterech z poniżej wypisanych objawów, oznacza to, że masz napad paniki:
objawy somatyczne:
-
skrócenie oddechu / problemy z oddychaniem / duszność
-
szybkie lub nieregularne bicie serca (kołatanie serca) / ucisk w klatce piersiowej
-
drżenie lub dygotanie
-
pocenie się
-
dławienie się
-
nudności, wymioty / dolegliwości ze strony układu pokarmowego
-
odrętwienie
-
zawroty głowy lub zaburzenia równowagi
-
odrętwienie, uczucie mrowienia na rękach, stopach, twarzy
-
uderzenia gorąca lub zimna
objawy psychiczne
- lęk przed śmiercią
-
lęk przed utratą kontroli, panowania nad sobą,
-
lęk przed popadnięciem w obłęd
-
uczucie derealizacji (poczucie nierealności otoczenia) i depersonalizacji (nierealności samego siebie).
UWAGA
Nawet pojedynczy atak bywa ekstremalnie nieprzyjemny, ale dopiero nawracające ataki i lęk przed ich kolejnym wystąpieniem diagnozujemy jako zespół lęku napadowego.
Diagnoza zaburzeń lękowych z napadami paniki (z lękiem napadowym ) jest stawiana wówczas gdy:
-
miałeś / -aś co najmniej kilka napadów lęku
-
przynajmniej po jednym z tych napadów przez miesiąc zamartwiałeś/ -aś się możliwością wystąpienia kolejnego napadu- to znaczy doświadczasz tzw. lęku przed lękiem.
Należy tu podkreślić, że doświadczenie jednego epizodu lęku nie jest tożsame z rozwinięciem się zaburzeń lękowych — jeśli nie rozwinie się tzw. lek przed lękiem, czyli lęk przed kolejnym atakiem nie dojdzie do powstania lękowych zaburzeń nerwicowych.
„Lęk przed lękiem”
Kluczowym wyróżnikiem zaburzenia panicznego jest obawa, że atak pojawi się znowu. Ta „strach przed kolejnym napadem” (lęk antycypacyjny) może prowadzić do unikania różnych sytuacji i rozwoju dodatkowych ograniczeń życiowych.
Jeśli chcesz dowiedzieć się, na temat lęku przed lękiem i jak przerwać to błędne koło objawów lęku czytaj artykuł: Lęk przed lękiem – jak nie bać się lęku i przestać z nim walczyć?
Kryteria diagnostyczne ( wg ICD‑11 )
Nawracające ataki paniki (część z nich jest nieoczekiwana, niezwiązana z konkretnym bodźcem),
Uporczywe zamartwianie się nawrotem lub skutkami ataków (lęk przed lękiem),
Zachowania mające na celu uniknięcie kolejnego ataku (np. niewychodzenie z domu bez towarzysza),
Objawy napadów paniki powodują znaczne upośledzenie w funkcjonowaniu (osobistym, rodzinnym, społecznym),
Wykluczono inne choroby organiczne ( pewne choroby somatyczne mogą mieć wpływ na pojawienie się silnego lęku ) oraz wpływ substancji (np. kofeina, kokaina),
Ataki nie ograniczają się wyłącznie do sytuacji charakterystycznych dla innych zaburzeń (np. do sytuacji społecznych w fobii społecznej lub tzw. "sytuacji bez wyjścia" w agorafobii).
Jak odróżnić zaburzenie od codziennego lęku?
Normalne lęki i „duży stres”
- Krótkotrwały napad lęku w sytuacjach zagrożenia bywa zupełnie normalną reakcją organizmu.
- W zaburzeniu panicznym ataki paniki pojawiają się niespodziewanie, osiągają szczyt intensywności w ciągu minut, a przyczyna tego strachu pozostaje trudna do określenia.
| Kryterium | Normalny lęk/stres | Zaburzenie paniczne |
|---|---|---|
| Częstotliwość występowania | Sporadycznie w reakcjach na wyzwanie życiowe | Powtarzające się nagłe ataki, nieoczekiwane |
| Główny przedmiot obaw | Realna trudna sytuacja (np. egzamin, kłopoty finansowe) | Lęk przed atakiem samego lęku – napadowy i bez wyraźnego bodźca |
| Intensywność reakcji | Umiarkowana, rośnie stopniowo | Bardzo silna, osiąga szczyt w ciągu kilku–kilkunastu minut |
| Czas trwania | Zwykle krótko, adekwatnie do sytuacji | Napady 5–20 min (lub wracające falami do 1–2 h) + ciągła obawa powtórki |
| Wpływ na codzienne funkcjonowanie | Niewielkie zaburzenie rutyny | Znaczne upośledzenie (unikanie miejsc, ciągłe zamartwianie się) |
Dodatkowe informacje o lęku panicznym
- Ataki paniki zazwyczaj trwają kilka minut, ale mogą nawracać sekwencyjnie.
- Częstotliwość napadów paniki bywa różna (od kilku dziennie do kilku w miesiącu).
- Mogą występować nocne ataki paniki, budzące ze snu.
- Gdy osoby doświadczające ataku paniki zaczynają dodatkowo unikać różnych sytuacji (tzw. sytuacje bez wyjścia lub takie gdzie pomoc jest trudno dostępna), dochodzi do rozwoju agorafobii.
- U osób młodszych (np. dzieci) zaburzenie paniczne jest rzadsze, bo wymaga zdolności do „katastrofizowania” objawów fizjologicznych.
- Przebieg bywa okresowy (nasilenie i remisje) albo bardziej stały;
- mogą współwystępować dodatkowe zaburzenia, np. depresja czy nadużywanie substancji.
Przyczyny ataków paniki
Chcesz wiedzieć więcej o przyczynach (biologicznych, genetycznych, środowiskowych)? Sprawdź tutaj: Przyczyny nerwicy - skąd się bierze nerwica lękowa (zaburzenia lękowe)?
Informacje o sposobach leczenia (psychoterapia, farmakoterapia):
Wiodącą formą pomocy w leczeniu lęku jest psychoterapia, farmakoterapia (leki przeciwdepresyjne) najczęściej odgrywa drugoplanową rolę, ale bywa, że czasem okazuje się niezbędna. Na ten temat dowiesz się tu:
Podsumowanie
Zaburzenie paniczne (lęk napadowy) to powtarzające się, nieoczekiwane napady paniki i uporczywy lęk przed ich nawrotem. Dla trafnej diagnozy ważne jest wykluczenie innych zaburzeń i przyczyn somatycznych. Jeśli zauważasz, że ataki paniki i obawa o nie przeszkadzają w normalnym funkcjonowaniu, rozważ konsultację z psychologiem lub psychiatrą.
NASTĘPNY CZĘŚĆ II
Oliwia Mazelewska- Sokołowska- Psycholog, psychoterapeuta, założyła i prowadzi stronę totylkostrach.pl, z osobami borykającymi się z problemem zaburzeń lękowych pracuje od kilkunastu lat. Szereg szkoleń połączone z wieloletnim doświadczeniem tworzą warsztat pracy terapeutycznej na wysokim poziomie efektywności. Ukończyła psychologię na Uniwersytecie Wrocławskim oraz podyplomowe szkolenia w zakresie psychoterapii systemowej w Wielkopolskim Towarzystwie Terapii Systemowej w Poznaniu. Pracuje w nurcie systemowym oraz narracyjnym.
Komentarze:
PORADNIA PSYCHOLOGICZNA ONLINE
RADZENIA SOBIE Z LĘKIEM, STRESEM I DEPRESJĄ
Terapia Lęku Online
tel. 502 291 584
USŁUGI:
Konsultacje z psychologiem online
Psychoterapia online
Konsultacje telefoniczne
Znajdziesz nas na:
Copyright © 2019- 2025 by totylkostrach.pl