UMÓW wizytę ON-LINE lub

Konsultację Telefoniczną

Myśli natrętne w zaburzeniach obsesyjno- kompulsywnych- co jest dla Ciebie ważne aby z tego wyjść?

WRóĆ

12 lutego 2022

autor: Oliwia Mazelewska- Sokołowska

Zaburzenia obsesyjno- kompulsywne (inaczej nerwica natręctw)- oto poniżej kilka wskazówek, które pozwolą Ci zrozumieć choć trochę bardziej co się z Tobą dzieje. Mam nadzieję, że czytając je zmienisz swoje spojrzenie na objawy nerwicy natręctw.

A jeśli uważasz, że już wszystko to wiesz, może chociaż wesprze Cię w dalszych zmaganiach albo doda otuchy.

1. OCD co to znaczy?

2. Przykłady natrętnych myśli w zaburzeniach obsesyjno-kompulsywnych (nerwica natręctw).

3. Przykłady kompulsji w zaburzeniach obsesyjno-kompulsywnych (nerwica natręctw)

4. Zaburzenia obsesyjno- kompulsywne - wskazówki: Jak pozbyć się natrętnych myśli i radzić sobie z nerwicą natręctw?

1. OCD co to znaczy?

Zaburzenie obsesyjno- kompulsywne- Obsessive- Compulsive Disorders – OCD (inaczej nerwica natręctw).

OCD to inaczej skrót od Obsessive- Compulsive Disorders czyli zaburzenia obsesyjno- kompulsywne (zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne) nazywane dawniej nerwicą natręctw.

Zaburzenia obsesyjno- kompulsywne mogą występować z przewagą natrętnych myśli lub zachowań czyli kompulsji.

Jak się to najczęściej zaczyna?

Gdy myśli stają się niechciane... wirują w umyśle jak czarna skarpeta w pralce z białą bielizną...

UDRĘKA WSTYDU I POCZUCIA WINY

Osoba, która doświadcza natrętnych myśli często odczuwa ogromny wstyd i poczucie winy. Jednocześnie to właśnie ten wstyd i poczucie winy wzmacniają pogłębianie się problemów z obsesyjnymi myślami.

Wstyd sprawia też, że nie sposób rozmawiać z kimkolwiek na temat swoich przeżyć, szukanie pomocy psychologicznej bywa nierzadko opóźnione na wiele lat. I niestety cierpienie, samotność oraz z biegiem czasu narastająca bezradność wynikająca z przegranej walki z natrętnymi myślami prowadzą do wtórnego pojawienia się objawów depresyjnych.

Dopiero zwolnienie się z poczucia winy wynikającego z natrętnych myśli, daje szansę, że objawy nerwicy natręctw zaczną łagodnieć i odpuszczać.

Wielu ludzi może miewać myśli o różnej treści, ale osoba z OCD przecenia ich znaczenie i bardzo się ich boi. Ryzyko, niebezpieczeństwo, negatywne konsekwencje związane z pewnymi wydarzeniami i sytuacjami są bardzo mocno wyolbrzymiane, a szczególnie własna za nie odpowiedzialność.

Gdy obsesyjne myśli brzmią groźnie i budzą silne emocje, szczególnie wstyd, poczucie winy... pojawia się potrzeba pozbycia się tych myśli...

Niestety to się nie udaje. Rozpoczyna się niekończąca się walka.

Im bardziej ktoś walczy by się tych myśli pozbyć, tym bardziej staje się to utrudnione i niemożliwe.

Gdy toczy się wewnętrzne starcie, rośnie uwikłanie w myślenie:

"Jak pozbyć się złych myśli? Jak pozbyć się natrętnych myśli?"

Ludzie wierzą, że myślenie jest procesem kontrolowanym, podczas gdy duża część myśli pojawia się mimowolnie, w niektórych przypadkach kierujemy myśleniem, a w innych nie.

To na co mamy wpływ to nasze działanie. Myśli to nie czyny.

Osoba, która doświadcza objawów zaburzeń obsesyjno- kompulsywnych (OCD), usiłuje kontrolować swoje natrętne myśli, nieustannie poszukując dowodów na to, że niechciane wyobrażenia i obsesje nie zrealizują się.

W miarę rozwijania się tzw. nerwicy natręctw skupianie się na analizowaniu własnych myśli zaczyna pochłaniać znaczną część aktywności życiowej.

Zdarza się, że w pomoc w odnajdywaniu argumentów, które dostarczą racjonalnych wyjaśnień, angażowane są najbliższe osoby (o ile wstyd związany z myślami nie doprowadził do samotności w zmaganiu się z problemem). Niestety, mimo usilnych starań, trudno uwierzyć na dłużej nawet w to co wydaje się najbardziej racjonalne. Logiczne myślenie i dystans przynoszą ulgę tylko na chwilę.

Nie zwlekaj. Gdy natrętne myśli zaczynają utrudniać codzienne funkcjonowanie- jest to moment gdy zdecydowanie należy szukać pomocy.

2. Przykłady natrętnych myśli w zaburzeniach obsesyjno-kompulsywnych (nerwica natręctw)

Natrętne myśli dotyczą zwykle odpowiedzialności, seksualności, przemocy, wiary, zdrowia i miłości. To są "gorące" tematy- i właśnie dlatego te myśli powracają, bo wywołują silną reakcję emocjonalną.

Neutralne myśli, które nie budzą żadnych emocji ulegają zapomnieniu.

Im bardziej nadajemy własnym myślom i ich treści jakiekolwiek znaczenie, starając się ich unikać, tym większe będzie prawdopodobieństwo, że znów się pojawią uzyskując miano natrętnych myśli.

Natrętne myśli- jakie są najczęstsze grupy tematyczne?- przykłady natrętnych myśli.

Przemoc i agresja

Natrętne myśli o agresji wobec innych:

Szczególnie dotkliwe te, w których ktoś postrzegany jako słabszy zostaje ranny lub zabity (dziecko, osoba starsza, osoba bliska)- ten rodzaj natrętnych myśli powoduje silny dyskomfort, gdy osoba ich doświadczająca zaczyna bać się, że mogłaby te myśli wprowadzić w życie. „Mogłabym skrzywdzić swoje dziecko”. Używając noża w kuchni: "Mogę stracić kontrolę i zabić matkę."

Natrętne myśli o agresji wobec siebie:

Przykłady: " Boję się, że stracę kontrolę i zrobię krzywdę sobie- okaleczę się", "Pokroję się nożem.", "Zeskoczę z balkonu.", "Wskoczę pod samochód."

Brud i zanieczyszczenia:

Przykłady: „Mógłbym mieć wirusa AIDS na rękach i zarazić nim swoją rodzinę”.

Seksualność:

Wszystko co może w seksualności budzić niepokój i silne emocje czyli tematy tj. kazirodztwo, pedofilia, sadyzm, zoofilia. Może to być obrazowe przedstawienie w myślach nieprzyjemnego aktu seksualnego.

Myśli te stają się problematyczne czyli natrętne zwłaszcza wtedy gdy osoba ich doświadczająca uzna, że podważają one orientację seksualną lub w inny sposób wpływają kwestionując wartości moralne. Mogą to być myśli natrętne homoerotyczne (głównie u heteroseksualnych osób, którzy przywiązują dużą wagę dla swojej heteroseksualności)- "Mogę być lesbijką."

Religia i magia:

Myśli religijnej natury, dotykają najczęściej pobożne osoby i rozpoznawane są jako bluźniercze. Osoba spędza godziny na refleksjach czy Bóg istnieje- co powoduje silne poczucie winy i dyskomfort wynikający z poczucia, że rozmyślając tak sprzeciwia się wyznawanym zasadom.

Mogą to być też myśli o aktach seksualnych w kościele. Mogą to być wszystkie wyobrażenia, które w sposób szokujący i budzący wiele emocji będą w oczach tej osoby podważały wartości moralne czy religijne.

Może to być też myślenie o jakiś określonych liczbach, które mają przynieść szczęście lub nieszczęście.

Porządek:

Ten rodzaj myślenia wiąże się z silną potrzebą utrzymywania porządku, aby wszystkie rzeczy w mieszkaniu miały określony ład i symetrię.

Na przykład: książki na półce muszą być proste i ułożone wg rozmiaru.

Bezpieczeństwo:

Ten rodzaj natrętnych myśli dotyczy bezpieczeństwa:

Przykłady np. w domu: "Czy zamknąłem drzwi? Czy okna są zamknięte?", "Czy żelazko, prostownica wyłączona?", w pracy: "Czy wyłączyłem piecyk?', "Czy nie wysłałem maila o treści innej jak chciałem?", na drodze: "Czy na pewno nikogo nie potrąciłem.?"

Może to być również przewidywanie, prorokowanie, że wydarzy się coś okropnego- na przykład śmierć kogoś bliskiego lub inne nieszczęście, którego osoba z OCD bardzo się boi. Myśl natrętna zostaje uznana za przeczucie, które wydaje się być na tyle namacalne, że osobie, która jej doświadcza wydaje się, że może się ziścić: „Coś może przydarzyć się mojemu małżonkowi.”

Rozmyślania:

Natrętne myśli mogą przybierać formę rozmyślań i wątpliwości.

Przykłady: „Kto z przechodniów obok mnie przejdzie na czerwonym świetle na światłach? Czy jeden z moich znajomych poszedłby na światłach na czerwono? Czy Kasia przeszłaby na czerwonym świetle? Kasia jest teraz na wakacjach. Czy jest tam sygnalizacja świetlna i czy przejdzie na czerwonym świetle?"

Natrętne myśli mają znaczenie tylko dlatego, że Ty je nadajesz

Podsumowując, myśl staje się natrętna gdy osoba jej doświadczająca nada jej takie znaczenie, które będzie sugerowało moralną porażkę tej osoby lub zostanie zinterpretowana jako realnie istniejące zagrożenie.

Aby zmniejszyć poziom lęku i napięcia związanego z myślą natrętną oraz by zapobiec wydarzeniu się niebezpiecznych rzeczy z pomocą przychodzą działania kompulsywne.

3. Przykłady kompulsji w zaburzeniach obsesyjno-kompulsywnych (nerwica natręctw)

Przykłady:

Mycie rąk lub mycie całego ciała w obawie przed zakażeniem.

Wielokrotne sprawdzanie np.:

czy są wyłączone kuchenka, żelazko lub inne sprzęty, czy zamknięte są drzwi, okna, czy nikogo obcego nie ma w domu, czy np. kot nie został w pralce.

Powtarzanie pewnych słów lub liczenie np. do 10, zliczanie pewnych przedmiotów.

Niedotykanie określonych kolorów.

Zmaganie się z problemem zaburzeń obsesyjno- kompulsywnych ( z nerwica natręctw) wymaga wiele energii. Osoba nim dotknięta może mieć trudność w nadążaniu za codziennymi aktywnościami, gdyż czas pochłaniają objawy nerwicy.

W efekcie prowadzi to zaniedbania wielu obszarów życia, konsekwencją czego bywa pojawienie się depresji. Niestety wstyd towarzyszący tematyce natrętnych myśli lub kompulsji opóźnia szukanie pomocy i osoby decydują się na nią dopiero gdy objawy mocno utrudniają funkcjonowanie, a rytuały z nimi związane są silnie utrwalone.

Pamiętaj: Im szybciej zgłosisz się po pomoc tym szybciej wrócisz do normalnego życia. Zwlekanie z szukaniem pomocy tylko utrwali Twoje problemy, po latach życia z objawami, uporanie się z nimi będzie znacznie trudniejsze.

4. Zaburzenia obsesyjno- kompulsywne - wskazówki: Jak pozbyć się natrętnych myśli i radzić sobie z nerwicą natręctw?

Nie pozbywać się ich.

Im bardziej się ich próbujesz pozbyć tym bardziej one nie chcą odejść. Ważne by uwierzyć, że myśl, która się pojawiła w Twojej głowie została wygenerowana przypadkowo i nie ma żadnego znaczenia.

Nie unikaj myśli.

Przyjmij, że to co pomyślisz nie zawsze jest częścią Ciebie i Twojej osobowości. Myśl, która przeszła Ci przez głowę, może być przeciwieństwem prezentowanych przez Ciebie postaw, a nie ich reprezentacją. Przecież dlatego właśnie budzi Twój sprzeciw.

Nie interpretuj czegoś, co nie jest niebezpieczne, jako groźne.

To Ty nadajesz znaczenie. Myśl jest tylko myślą, nie faktem. Jeśli nadasz jej takie znaczenie, że ta myśl jest czymś realnym lub czym co świadczy o Tobie- uczynisz ją myślą natrętną, bo będziesz się jej bać.

Nie unikaj sytuacji, miejsc lub ludzi z obawy przed niechcianym myśleniem.

Skonfrontuj się i wystawiaj się na problematyczne sytuacje, a jeśli pojawi się problematyczna myśl, nie walcz z nią, przyjrzyj się jej a następnie zignoruj.

Porzuć myślenie o tym, że treść myśli natrętnych ma znaczenie i nie daj się wciągnąć w ich analizę.

Treść myśli natrętnych nie ma znaczenia. One są jedynie wyolbrzymionym odzwierciedleniem Twoich lęków i obaw. Te myśli stają się natrętne, ponieważ nadajesz im ważne emocjonalnie znaczenie.

Wiem, że objawy, które wywołują twoje zmartwienia, są tak silne i niepokojące, że rozpraszają cię i wtedy możesz uwierzyć, że reprezentują prawdziwe obawy. Walka na logiczne argumenty z samym sobą nie ma sensu. Pewnie znasz to bardzo dobrze i wiesz, że nie ma to końca.

Ta treść i ta tematyka myśli natrętnych nie ma znaczenia. Nabiera go tylko dlatego, że to Ty je nadajesz.

Nie próbuj szukać w tych irracjonalnych myślach logiki, a zajmij się niepokojem, który z nich wynika.

Na przykład jeśli boisz się, że zrobisz krzywdę swojemu dziecku i np. obawiasz się przebywania w pobliżu noży, nie oznacza to, że chcesz swoje dziecko skrzywdzić, ale że jest ono dla Ciebie najważniejsze na świecie i usiłujesz je ochronić. Jednak Twoja wizja zagrożenia jest wyolbrzymiona, upatrujesz zagrożenia nawet w samym sobie lub samej siebie.

I tylko albo aż tyle.

Czytaj te myśli między wierszami, a nie wprost. Pomyśl sobie o tym, że myśli o takiej treści nie znaczą, tego że zrobisz swojemu dziecku krzywdę, ale że jest dla Ciebie najważniejsze to aby je ochronić.

Zaburzenia obsesyjno kompulsywne- przykładowa historia

Obawy Ani, że może skrzywdzić swoje dziecko:

Kilka miesięcy po tym gdy urodziłam córkę, zaczęłam się martwić, że mogłabym zrobić jej krzywdę. Potem było ciągle gorzej. W mojej głowie pojawiały się obrazy o duszeniu mojego dziecka, a gdy tylko znalazłam się obok balkonu w swoim mieszkaniu, natychmiast myślałam: „A co, jeśli teraz ją zrzucę?”. Gdy przygotowywałam mleko dla dziecka bałam się, że dotykałam wcześniej jakiegoś detergentu i że mogę nim zatruć moje dziecko. Bałam się trzymać w ręku nóż gdy nie było Męża w pobliżu, bo wydawało mi się, że mogę skrzywdzić dziecko tym nożem. Zaczęłam się bać, że jestem nieobliczalna i że mogę utracić kontrolę. Myślałam, że to oznacza, że jestem najgorszą matką i nie można mi ufać, gdy zostaję sama z moim dzieckiem. To było przerażające. Bałam się zostawać z dzieckiem sama, stale prosiłam Męża by to on zajął się córką. Wszystko utrzymywałam długi czas w tajemnicy, bo bałam się, że jestem niepoczytalna i moje dziecko zostanie mi odebrane.

Takich historii jest wiele.

Nie szukaj odpowiedzi na swoje pytania i wątpliwości u bliskich lub w internecie.

Wątpliwości zawsze jakieś będą, bo takie są objawy zaburzeń obsesyjno- kompulsywnych.

I podejrzewam, że ile zapewnień nie przedstawisz sobie lub nie usłyszysz ich od kogoś- to nie w tym rzecz.

I tu wracamy do tego samego.

Nie ma znaczenia treść tzn. tematyka tych myśli czy wątpliwości. Znaczenie ma to, że te objawy nerwicy natręctw pojawiły się w jakimś kontekście życia, w jakiś okolicznościach np. w momencie przejścia z jednego etapu życia do innego (narodziny dziecka, ślub, wyprowadzka). Może to wszystko wynik jakiś trudności, obaw, które się pojawiły w nowej dla Ciebie sytuacji życiowej. To całkiem normalne i naturalne, że nowa rola życiowa albo nowy etap życia lub wyzwanie budzą pewien niepokój. Daj sobie wyrozumiałość.

Być może określone cechy osobowości, styl życia, sposób zorganizowania Twojego życia emocjonalnego uczyniły Cię podatnymi na ten rodzaj nerwicy. Z doświadczenia wiem, że wiążą się dość często z tematem wypełnienia jakiejś życiowej roli jak najlepiej to możliwe... wg własnego wyobrażonego ideału. W czasie terapii zaburzeń obsesyjno- kompulsywnych poruszamy też często tematy odpowiedzialności (a raczej jej nadmiaru), perfekcjonizmu, pewności siebie i braku zaufania do siebie.

Wierzysz, że tworzenie rytuałów to sposób na podarowanie sobie pewności gdy nie czujesz się bezpiecznie?

Czy możesz poczuć się pewniej w inny sposób jak tworzenie rytuałów? Ciekawe? Spróbuj zmienić choć troszkę swoją utartą rutynę. Może na początek zmień kolejność jakiś elementów, zrób coś inaczej jak zwykle np. idź inną drogą, sprawdź coś w innej kolejności, użyj innego środka do mycia itp.

Kontroluj tylko to co możesz kontrolować.

Nie jest możliwe kontrolowanie każdego ryzyka jakie w życiu się pojawi. Możesz to tylko zaakceptować.

Zaakceptuj stan niepewności.

Jak nauczyć się tolerować niepewność rzeczy? Otwórz się na elastyczność. Chcielibyśmy by nasze życie było idealne. Jednak nie mamy wpływu na pewne okoliczności, ciągle uczymy się jak reagować i jakie podejmować decyzje w nowych dla nas okolicznościach. Każdej nauce w życiu towarzyszy popełnianie błędów. Za tym z kolei idzie konieczność modyfikacji celów i planów. Otwórz się na to i zaakceptuj to. Nowe i nieznane zawsze jawi się jako trudne.

To naturalne, że się tego boisz.

Każda sytuacja ostatecznie wniesie i korzyści i niekorzyści.

Otwórz się na to. I przyjmij to.

Zaakceptuj swoje myśli, zamiast z nimi walczyć. One nie świadczą o Tobie.

Twoje myśli i wyobrażenia zaczynają nabierać siły gdy Ty z nimi walczysz.

Im bardziej toczysz z nimi bój tym bardziej rosną w siłę.

Im bardziej próbujesz się ich pozbyć tym bardziej trwają.

Zamiast walczyć z tym co sobie pomyślałeś/-aś naucz się wyrozumiałości dla siebie.

Osoba, która nie ma Zaburzeń obsesyjno- kompulsywnych może mieć podobne myśli np. wyobrażenie o wypadku, który może spowodować albo o zranieniu lub zakażeniu kogoś.

Różnica między Tobą a osobą z zaburzeniami obsesyjno- kompulsywnymi nie polega na tym, że ta osoba nie ma takich myśli.

Ta różnica polega na tym, że osoba bez nerwicy natręctw będzie inaczej te myśli interpretować. Nie pomyśli sobie o tym, że może stracić kontrolę i jest niebezpieczna dla otoczenia, obwiniając się przy tym, ale na przykład o tym, że chce w jakiej sytuacji być np. ostrożniejsza.

I tylko tyle.

A przede wszystkim nie czekaj, aż Twoje objawy się rozwiną i przejdą w formę przewlekłą utrudniając Ci Twoje życie.

Tak naprawdę wiele osób doświadcza takich objawów. Zaburzenia obsesyjno- kompulsywne występują częściej niż sądzisz. Wstyd tylko hamuje Cię w szukaniu pomocy. Wiele osób cierpi czując obrzydzenie do siebie i karząc się za to co pomyślały.

Nawet na terapii nie musisz opowiadać szczegółowo o tych treściach, ponieważ:

Ta treść nie ma znaczenia!!!

Pamiętaj, to tylko myśli, a Ty wpadasz w pułapkę znaczenia jakie im nadajesz podczas gdy ich treść nie świadczy o Tobie.

Ważniejsze od tej tematyki jest to co dzieje się w życiu, jak sobie radzisz i czy można zrobić coś by żyło Ci się lepiej.

Jeśli chcesz, spróbujmy się przyjrzeć temu na terapii.

Literatura:

ICD-10. Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych. Rewizja dziesiąta. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne. Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”, Instytut Psychiatrii i Neurologii, Kraków–Warszawa 2000.

Czytaj więcej:

Zaburzenia snu a nerwica. Jak sobie radzić z bezsennością przy nerwicy?

Nie bój się złości. Gdy lęk bywa wynikiem tłumionej złości...

List otwarty do bliskich i przyjaciół osób cierpiących z powodu zaburzeń lękowych, obsesyjno- kompulsywnych (OCD), depresji.

Oliwia Mazelewska- Sokołowska- Psycholog, psychoterapeuta, założyła i prowadzi stronę totylkostrach.pl, z osobami borykającymi się z problemem zaburzeń lękowych pracuje od kilkunastu lat. Szereg szkoleń połączone z wieloletnim doświadczeniem tworzą warsztat pracy terapeutycznej na wysokim poziomie efektywności. Ukończyła psychologię na Uniwersytecie Wrocławskim oraz podyplomowe szkolenia w zakresie psychoterapii systemowej w Wielkopolskim Towarzystwie Terapii Systemowej w Poznaniu. Pracuje w nurcie systemowym oraz narracyjnym.

POPULARNE ARTYKUŁY

Stany lękowe jako objaw kryzysu życiowego- mała apteczka pierwszej pomocy.

Stany lękowe- co to w Twoim życiu oznacza? Jak pozbyć się lęku z organizmu? Czy

Czytaj więcej

Zaburzenia lękowe uogólnione- lęk uogólniony. Jak się nie martwić?

"Osoba A: Co jeśli prawo powszechnego ciążenia zostanie zniesione i będziemy wisieć w powietrzu do

Czytaj więcej

Atak paniki- objawy. Jak się uspokoić i co robić w chwili ataku paniki?

Poniżej znajdziesz krótki poradnik co robić, gdy przechodzisz przez atak paniki. W pierwszej części przeczytasz

Czytaj więcej

Zaburzenia lękowe-nerwica lękowa- agorafobia- test do samobadania

Agorafobia- test do samobadania- nerwica lękowa 1. Czy przebywanie w wymienionych niżej sytuacjach powoduje u